کلماتی که در آخر آن ها « ة » است معمولاً با « ات » جمع بسته می شوند حتّی اگر انسان نباشند :

بَقَرَة (گاو)
بَقَرات (گاوها)

سَمَکَة (ماهی)
سَمَکات (ماهی ها)

مُنَظَّمَة (سازمان)
مُنَظَّمات (سازمان ها)

شَجَرَة (درخت)
شَجَرات (درخت ها)

إجابَة (پاسخ)
إجابات (پاسخ ها)

گفتیم « جمع سالم » جمعی است که اصل کلمه ، « سالم » می ماند و فقط به آخرِ آن علامت های « ونَ ، ینَ ، ات » اضافه می شود مانندِ :

کاتِب (نویسنده)
کاتِبونَ (نویسندگان مرد)
کاتِبینَ (نویسندگان مرد)
کاتِبات (نویسندگان زن)

امّا بعضی کلمات علامتِ « ونَ / ینَ / ات » را قبول نمی کنند و ما مجبوریم برای جمع بستن آن ها ، پس از « دعوا و زد و خورد » ، شکل آن ها را تغییر دهیم .

مثلاً کلمه مِفتاح (کلید) نه حاضر است « ونَ » یا « ینَ » به آخر آن اضافه کنیم و نه « ات » .
پس ما مجبوریم برای جمع بستنِ « مِفتاح » با او دعوا کنیم و قطعاً پس از دعوا و زد و خورد ، کلمه مِفتاح « سالم » نمی مانَد بلکه خُرد و « شکسته » می شود : مَفاتیح (کلیدها)

جمع های مکسّر پایه هفتم و هشتم :

أخ (برادر)
إخوَة (برادران)

إلٰه (خدا)
آلِهَة (خدایان)

أب (پدر)
آباء (پدران)

جَدّ (پدربزرگ)
أجداد (پدربزرگ ها ، نیاکان)

حَیّ (زنده)
أحیاء (زندگان)

سِنّ (دندان)
أسنان (دندان ها)

بَصَر (دیده)
أبصار (دیدگان)

زَهر (گل ، شکوفه)
أزهار (گل ها ، شکوفه ها)

قَدَم (پا)
أقدام (پاها)

قَمَر (ماه)
أقمار (ماه ها)

وَرَق (برگ)
أوراق (برگ ها)

باب (در)
أبواب (درها)

سَمَک (ماهی)
أسماک (ماهی ها)

حَجَر (سنگ)
أحجار ، حِجارَة (سنگ ها)

خَشَب (چوب)
أخشاب (چوب ها)

شَجَر (درخت)
أشجار (درختان)

عَلَم (پرچم)
أعلام (پرچم ها)

طِفل (کودک ، بچه)
أطفال (کودکان ، بچه ها)

نَهر (رودخانه)
أنهار (رودخانه ها)

وَلَد (فرزند ، پسر)
أولاد (فرزندان ، پسرها)

لَون (رنگ)
ألوان (رنگ ها)

مَثَل (مَثَل ، ضرب المثل)
أمثال (مَثَل ها)

یَوم (روز)
أیّام (روزها)

بُستان (باغ)
بَساتین (باغ ها)

فُستان (لباس زنانه)
فَساتین (لباس های زنانه)

مِصباح (چراغ)
مَصابیح (چراغ ها)

مِفتاح (کلید)
مَفاتیح (کلیدها)

أُسبوع (هفته)
أسابیع (هفته ها)

عُصفور (گنجشک)
عَصافیر (گنجشک ها)

بَلَد (شهر ، کشور)
بِلاد (شهرها ، کشور)

ذِئب (گُرگ)
ذِئاب (گرگ ها)

فَرخ (جوجه)
فِراخ (جوجه ها)

جَبَل (کوه)
جِبال (کوه ها)

رَجُل (مرد)
رِجال (مردان)

إمرَأَة (زن)
نِساء (زنان)

حاجَة (نیاز)
حَوائِج (نیازها)

حَدیقَة (باغ)
حَدائِق (باغ ها)

حَقیبَة (کیف ، چمدان)
حَقائِب (کیف ها ، چمدان ها)

دَقیقَة (دقیقه)
دَقائِق (دقیقه ها)

خِزانَة (گنجینه)
خَزائِن (گنجینه ها)

رِسالَة (نامه)
رَسائِل (نامه ها)

فاکِهَة (میوه)
فَواکِه (میوه ها)

قافِلَة (کاروان)
قَوافِل (کاروان ها)

فُندُق (هتل)
فَنادِق (هتل ها)

کُرسیّ (صندلی)
کَراسیّ (صندلی ها)

مَطعَم (رستوران ، غذاخوری)
مَطاعِم (رستوران ها ، غذا خوری ها)

مَلعَب (ورزشگاه ، زمین بازی)
مَلاعِب (ورزشگاه ها ، زمین های بازی)

جُندیّ (سرباز)
جُنود (سربازان)

ضَیف (مهمان)
ضُیوف (مهمانان)

شَهر (ماه)
شُهور (ماه ها)

دَمع (اشک)
دُموع (اشک ها)

ذَنب (گناه)
ذُنوب (گناهان)

نَصّ (متن)
نُصوص (متن ها)

فَصل (فصل)
فُصول (فصل ها)

کَنز (گنج)
کُنوز (گنج ها)

صَفّ (کلاس)
صُفوف (کلاس ها)

عَین (چشم ، چشمه)
عُیون (چشم ها ، چشمه ها)

حَبّ (قُرص)
حُبوبٌ (قرص ها)

صَدیق (دوست)
أصدِقاء (دوستان)

وَلیّ (یار)
أولیاء (یاران)
ولیّ به معنای دوست و سرپرست نیز هست

قَریب (نزدیک)
أقرِباء (نزدیکان ، خویشاوندان)

کِتاب (کتاب)
کُتُب (کتاب ها)

مَدینَة (شهر)
مُدُن (شهرها)

سورَة (سوره)
سُوَر (سوره ها)

مِهنَة (شغل)
مِهَن (شغل ها)

عِبرَة (پند)
عِبَر (پندها)

قِصَّة (داستان)
قِصَص (داستان ها)

طالِب (دانش آموز ، دانشجو)
طُلّاب (دانش آموزان ، دانشجویان)

زائِر (زائر ، زیارت کننده)
زُوّار (زائران)

جار (همسایه)
جیران (همسایه ها)

غَزالَة (آهو)
غِزلان (آهوها)

زَمیل (همکلاسی)
زُمَلاء (همکلاسی ها)

عَلیم (دانا)
عُلَماء (دانایان ، دانشمندان ، علما)

مَریض (بیمار)
مَرضیٰ (بیماران)

نَفس (خود)
أنفُس (خود)

طَعام (غذا)
أطعِمَة (غذاها)

خَطیئَة (خطا ، گناه)
خَطایا (خطاها ، گناهان)